Ο κήπος με τις 11 γάτες

Κατά την διάρκεια της φετινής χρονιάς έχει ενταχθεί στη διδασκαλία μας το πρόγραμμα
 "Ο κήπος με τις 11 Γάτες". 

Πρόκειται για ένα εικονογραφημένο παραμύθι-με 12 ιστορίες-που κάνει μεταφορά της ανθρώπινης κοινωνίας σε μια μικρή κοινωνία γατών που έχουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Είναι ένα υλικό πρόληψης και προαγωγής ψυχικής υγείας και έχει σαν φιλοσοφία το ότι η παιδεία των συναισθημάτων είναι αυτή που δίνει την ικανότητα για σωστή κοινωνική συμπεριφορά. Οι γάτες έχουν επιλεγεί για να βοηθήσουν τα παιδιά να αποκτήσουν καλύτερη επίγνωση του εαυτού τους και τους άλλους.

Κύριοι στόχοι του προγράμματος:

• Να ενδυναμώσει την προσωπικότητα των παιδιών και να προάγει την ψυχική τους υγεία. 

• Να μάθει στα παιδιά να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα τους αλλά και των άλλων.

• Να τα διδάξει τρόπους να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους.

• Να βοηθήσει τα παιδιά να σκέφτονται και να λύνουν μόνα τους τα προβλήματα που αφορούν τις κοινωνικές σχέσεις.

Το πρόγραμμα υλοποιείται σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης και Προαγωγής και Ψυχοκοινωνικής Υγείας  Δυτικής Θες/νίκης «Δίκτυο Άλφα».Περισσότερες πληροφορίες για το "Δίκτυο Άλφα" μπορείτε να βρείτε εδώ.

1η ιστορία:"Το κρυφό ραντεβού"

Τα θέματα που επεξεργαζόμαστε:

•  Η περιέργεια . 
• Τα κρυφά μυστικά των μικρών από τους μεγάλους.

Συζητάμε με τα παιδιά με τι είναι τα μυστικά και πότε τα κρατάμε κρυφά από τους γονείς μας.

Έχουμε μυστικά;;;

Το κάθε παιδάκι ζωγραφίζει ένα μυστικό που πιθανόν έχει και θέλει να το μοιραστεί μαζί μας.

Καθόμαστε στην παρεούλα και τα παιδιά παρουσιάζουν και μιλούν για την ζωγραφιά τους.

Συζητάμε για τα "καλά" μυστικά όταν για παράδειγμα πρόκειται για μια έκπληξη ή ένα δώρο και για τα "άσχημα" μυστικά,αυτά δηλ που μπορούν να μας ανησυχούν ή να μας κάνουν να αισθανόμαστε άβολα. Εκμυστηρευόμαστε στους γονείς μας και συζητάμε μαζί τους ακόμη κι αν φοβόμαστε για την αντίδραση τους γιατί αυτοί μας αγαπούν και θέλουν να μας βοηθήσουν.

(Δραστηριότητα από το Πρόγραμμα:Βήματα για την Ζωή, Ν.Κουρμούση)

2η Ιστορία:"Ο γάτος Σιάμ και το μαγικό φίλτρο"

Το θέμα που επεξεργαζόμαστε:

• Η ευτυχία. Τι μας κάνει ευτυχισμένους;

Δημιουργούμε μια αφίσα και ζωγραφίζουμε αυτά που μας κάνουν ευτυχισμένους. Απλά πράγματα που τα βρίσκουμε γύρω μας. Παρομοιάζουμε την ευτυχία με τον ήλιο και τις ακτίνες του που απλώνονται παντού.

3η Ιστορία: "Ο Παντοφλίνος φοβάται το σκοτάδι".

Το θέμα που επεξεργαζόμαστε: 

• Τα συναισθήματα.
• Ο φόβος 

Δραματοποιούμε το παραμύθι και συζητάμε για τα συναισθήματα που βίωσαν οι ήρωες. Παρατηρούμε και αναπαριστούμε την έκφραση του σώματος και του προσώπου.

Διαβάζουμε το παραμύθι "Η παλέτα των συναισθημάτων".

και δημιουργούμε την δική μας παλέτα των συναισθημάτων.

Αναγνωρίζουμε συναισθήματα μέσα από φωτογραφίες.

Χαρά, έκπληξη, φόβος, αγωνία, θυμός, λύπη.

 Τα ομαδοποιούμε.

Παρατηρούμε το πίνακα του Μιρό "Το χαμόγελο των φλεγόμενων φτερών".Δεν έχει πρόσωπο και δεν καταλαβαίνουμε πως νοιώθει.

Μοιράζω το παρακάτω φύλλο εργασίας για να ζωγραφίσουν τα παιδιά πως αισθάνεται το ανθρωπάκι.

(Δραστηριότητα από το βιβλίο "Ο κήπος των συναισθημάτων", Ν.Κάντζου)

 Τα παιδιά διαλέγουν στη τύχη μια φωτό ( ανά δυο είναι ζευγάρι), βρίσκουν την όμοια και γίνονται ζευγάρι.Την κολλούν σε μια σελίδα, συζητούν ,κάνουν υποθέσεις για το τι μπορεί να συνέβη και αισθάνονται έτσι.Τι προκάλεσε το συναίσθημα που φαίνεται στο πρόσωπό τους; Ζωγραφίζουν τις απαντήσεις τους και...

.....τις παρουσιάζουν στην ολομέλεια.

4η ιστορία:"Ο θάνατος του παππού της Βούλας"

Το θέμα που επεξεργαζόμαστε:

• Η απώλεια και η θλίψη.

Δυο έννοιες δύσκολες που πιστεύω ότι χρειάζονται μεγάλη ευαισθησία και προσεκτικό χειρισμό για την προσέγγιση τους.Η έννοια της απώλειας δεν συνδέεται πάντοτε με τον θάνατο αλλά και με τον αποχωρισμό από κάποιον φίλο μας, με πιθανή μετακόμιση από την παλιά μου γειτονιά σε ένα άλλο μέρος, με την αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος.  Σε αυτήν την ιστορία επικεντρωθήκαμε περισσότερο στο να μάθουν τα παιδιά να εκφράζονται στην θλίψη και να βρίσκουν τρόπους διαχείρισης της.

Δραματοποιήσαμε την παρακάτω ιστορία: "Η θλίψη του ήλιου".

Τοποθέτησα στο έδαφος ένα μακρύ διάδρομο από μπλε ύφασμα και στο τέλος του διαδρόμου έβαλα ένα κίτρινο ύφασμα σε σχήμα κύκλου.Με το ξεκίνημα απαλής μουσικής τα παιδιά κινούνται ελεύθερα χωρίς να πατούν το ύφασμα.  Ο ήλιος έχασε τις ηλιαχτίδες του και είναι πολύ θλιμμένος για αυτό....κάτω στη γη οι άνθρωποι είναι θλιμμένοι κι αυτοί, κρυώνουν,δεν γελούν, τα λουλούδια μαράθηκαν, τα ζώα φοβούνται. ( Τα παιδιά εκφράζονται αυτοσχέδια και μιμούνται με το σώμα τους).

Εμείς κάτι πρέπει να κάνουμε ...δεν πρέπει ο ήλιος να μείνει θλιμμένος.

Παίρνουν με απαλές κινήσεις από μια κορδέλα κίτρινη από το πάτωμα και την κουνούν γύρω από το σώμα τους. Γίνεται λουλούδι να το μυρίσουν , σύννεφο που το παίρνει ο άνεμος, κούκλα που την αγκαλιάζουμε , κασκόλ που τυλίγεται στο λαιμό μας και μας χαϊδεύει κ.α.Ξαφνικά μια ζέστη αισθανόμαστε στο χέρι μας....Ας γίνουμε εμείς οι αχτίνες του ήλιου κι ας τον βοηθήσουμε. Πρέπει να ακολουθήσουμε το μονοπάτι που οδηγεί σε αυτόν...δεν είναι όμως εύκολο...είναι ανηφόρα και κουραζόμαστε.

Τα καταφέραμε ο ήλιος ξαναβρήκε τις ακτίνες του...τον βοηθήσαμε....χαμογέλασε....κι όλοι κάτω στη γη είναι χαρούμενοι!
(Δραστηριότητα από το βιβλίο"Ο κήπος των συναισθημάτων", Ν.Κάντζου)

5η ιστορία:Πρόσκληση σε αγώνα.

Τα θέματα που επεξεργαζόμαστε:

• Τα ψέματα
• Ο θυμός και η διαχείρισή του.

Τι κάνω όταν μου λένε ψέματα; Πως νοιώθω; Πως αντιδρώ; Είναι σωστή η αντίδραση μου; Εγώ λέω ψέματα στους άλλους ;

Είναι μερικά από τα ερωτήματα που μας προβλημάτισαν στη ιστορία αυτή και προσπαθήσαμε να απαντήσουμε.

Τα ψέματα μας πληγώνουν, μας πονάνε και με αυτά οι άλλοι προσπαθούν να μας ξεγελάσουν.Δεν μας αρέσουν και δεν είναι καλό να λέμε κι εμείς ψέματα.

Μας θυμώνουν πολύ!

Θυμός!!! Ένα συναίσθημα που κάνει το σώμα μας σφιγμένο, η αναπνοή μας γίνεται γρήγορη, η καρδιά μας χτυπάει γρήγορα και το πρόσωπό μας κοκκινίζει και νοιώθουμε πως καίει.

Είναι τελικά τόσο κακός ο θυμός;; 

Όχι...είναι φυσιολογικό να τον νοιώθουμε...είναι άσχημος ο τρόπος που μερικές φορές αντιδρούμε σε αυτόν.

Ακούμε...τραγουδάμε και χορεύουμε το τραγούδι "Φωτεινός σηματοδότης" που βρήκαμε εδώ.

Κατασκευάζουμε το φανάρι του θυμού.

Ζωγραφίζουμε στο παρακάτω φύλλο εργασίας πως νοιώθουμε στο θυμό και  πως μπορούμε να τον διαχειριστούμε.

6η ιστορία:Ο Μουσούδης,η Λευκή , η Μαργαριταρένια και η φιλία.

Το θέμα που επεξεργαζόμαστε:

•  Η φιλία. 

Πως συμπεριφέρομαι στους φίλους μου;;;Υπάρχουν άραγε κανόνες σε μια φιλία;;

Σε αυτή την  δραστηριότητα προσπάθησα να επικεντρωθούμε περισσότερο στο γεγονός οτι σε μαι φιλία, παρέα υπάρχουν άτομα με διαφορετικές προσωπικότητες, προτιμήσεις και ότι μόνο οταν τις λαμβάνουμε υπόψη είμαστε χαρούμενοι και ικανοποιημένοι.

Μέσα σε ένα σακούλι έχω κόψει κύκλους σε διάφορα χρώματα που γίνονται ανά δυο γίνονται ζευγάρια.

Τα παιδιά διαλέγουν ένα κύκλο και βρίσκουν το ταίρι τους. Το κάθε ζευγάρι θα αποφασίσει να ασχοληθεί σε όποια γωνιά επιθυμεί , να παίξουν μαζί, να αποφασίσουν τους ρόλους τους  και να μας παρουσιάσουν το αποτέλεσμα της συνεργασία τους. Κάποια ζευγάρια διάλεξαν να ζωγραφίσουν, άλλα να ασχοληθούν με το οικοδομικό υλικό, άλλα να παίξουν κάποιο επιτραπέζιο, κι άλλα να παίξουν στο κουκλόσπιτο, στο μαγαζάκι κ.α.

Ήρθε η ώρα της παρουσίασης...τους ενθαρρύνω να μιλάνε για τα συναισθήματα τους...αν πέρασαν καλά με τον φίλο τους...αν στην συνεργασία τους σεβάστηκε ο ένας τον άλλον.

Στο τέλος το κάθε ζευγάρι έγραψε τα ονόματά τους και τα παιδιά ζωγράφισαν το συναίσθημα που ένιωσαν παίζοντας με τον φίλο τους.

Δημιουργήσαμε το "Ημερολόγιο της φιλίας"

(Ιδέα από το Πρόγραμμα:Βήματα για την Ζωή, Ν.Κουρμούση)

Στο τέλος όλοι  γίναμε μια μεγάλη ομάδα και παίξαμε το γνωστό παιχνίδι συνεργασίας με το σεντόνι και την μπάλα.

7η ιστορία:"Ένα άσχημο αστείο"

Το θέματα που επεξεργαζόμαστε:

•  Η πίεση από την ομάδα. Αφήνω τους άλλους να με παρασύρουν και να κάνω ο΄τι μου λένε;
• Πως αντιδρώ στα άσχημα αστεία;

Συζητήσαμε και ξεχωρίσαμε τα αστεία με τα οποία γελάμε όλοι και περνάμε καλά από τα κακοπροαίρετα αστεία που μας πληγώνουν.

Αστεία που μας κάνουν να γελάμε: μια έκπληξη, ένα ανέκδοτο, ένα πείραγμα.

Όταν όμως το πείραγμα μας ενοχλεί, νοιώθουμε ότι μας κοροϊδεύουν και μας βρίζουν τότε αυτό γίνεται ένα άσχημο αστείο που μας θίγει και πρέπει να αντιδράσουμε.

Όταν μας κοροϊδεύουν θυμώνουμε και τότε ....θυμόμαστε το φανάρι του θυμού!

Άρα πρέπει να βρούμε μια λύση σωστή.Τα περισσότερα παιδιά απάντησαν ζητώ βοήθεια από τους γονείς ή την κυρία μου. 

Τι θα μπορούσε να κάνει ο Νέρων στη ιστορία μας;

Να αντιδράσει και πει στις υπόλοιπες γάτες ότι αυτό το αστείο δεν του αρέσει, καταλήγουν τα παιδιά.Να υπερασπιστεί τον εαυτό του.

"Αφήστε με ήσυχο"

"Δεν θέλω να παίξω μαζί σας"¨

"Δεν μου αρέσει το παιχνίδι σας"

Παίζουμε το παιχνίδι "Δεν αφήνω το τέρας να μου πάρει την χαρά".

 (Ιδέα από το Πρόγραμμα:Βήματα για την Ζωή, Ν.Κουρμούση).

Φοράω ένα σκούρο πανί και γίνομαι το τέρας που προσπαθεί να πάρει την χαρά από τα παιδιά λέγοντας του άσχημα αστεία.Π.χ τα μαλλιά σου είναι χάλια,έχεις άσχημο πρόσωπο κ.α Τα παιδιά αντιδρούν και προσπαθούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους όσο πιο καλά μπορούν για να διώξουν το τέρας.  Δεν τους αρέσει η κοροϊδία και το δείχνουν.Τονίζουν  εκφράσεις όπως:

Εμένα μου αρέσουν τα μάτια μου, τα μαλλιά μου κ α.

Στο τέλος νικούν το τέρας κι αυτό φεύγει ...

Και το πρόγραμμα  συνεχίζεται...